Lees meer over melkkliertumoren bij de rat

Van alle tumoren van de rat komen melkkliertumoren het meest voor. Vooral (oudere) vrouwelijke ratten zijn gevoelig. Maar soms ontstaan ze al op jongere leeftijd en ook mannelijke ratten kunnen melkkliertumoren krijgen. Het kan een enkele tumor betreffen, maar er kunnen ook meerdere tumoren min of meer tegelijkertijd ontstaan. Melkkliertumoren kunnen voorkomen vanaf de nek tot in de liezen. Hoewel de tumoren meestal goedaardig zijn, zorgen ze vaak voor problemen door hun expansieve groei. De gezwellen worden vaak zo groot dat de dieren gehinderd worden in hun beweging. Grote tumoren kosten de rat veel energie, en vaak eten ze ook minder doordat ze beperkt worden in hun beweging. Hierdoor kan de rat gaan vermageren. Ook kunnen de tumoren open gaan als de rat ermee over de grond schuurt. Dit kan weer leiden tot ontstekingen.

Type tumoren en ontstaan

Het grootste deel (>90%) van de melkkliertumoren zijn goedaardig (fibroadenomen), die zelden uitzaaien. Minder dan 10 % van de melkkliertumoren zijn kwaadaardig (adenocarcinomen). Ook binnenin de goedaardige tumoren kunnen kwaadaardige veranderingen ontstaan. Het onderscheid tussen goed- en kwaadaardige tumoren kan meestal worden gemaakt door de cellen te laten beoordelen die met een dunne naald uit de tumor kunnen worden gezogen (dunne naald aspiratie biopt). Als de tumor na verwijdering wordt opgestuurd voor weefselonderzoek is zeker onderscheid te maken tussen goed- en kwaadaardige tumoren.

Hormonen (oestrogenen, groeihormoon, prolactine) hebben een een grote invloed op het ontstaan van melkkliertumoren bij de rat. Veel ratten met een melkkliertumor hebben ook een tumor in een bepaald gebied van de hersenen (de hypofyse) dat hormonen maakt (o.a. prolactine en groeihormoon). Dit suggereert een verband tussen beide tumoren.
Overgewicht en te veel voeren van ratten vergroot de kans op het ontstaan van melkkliertumoren.

Behandeling en prognose

Goedaardige melkkliertumoren kunnen het best operatief verwijderd worden. Deze operatie verhoogt meestal de kwaliteit van leven en de levensduur van de rat. Bij volledige verwijdering van de tumor is de prognose goed. Echter, het komt regelmatig voor dat er in een andere melkklier opnieuw een tumor ontstaat. Soms al binnen enkele weken of maanden na de operatie. Dit lijkt heel snel maar bedenkt hierbij wel dat enkele maanden op een rattenleven verhoudingsgewijs best een lange periode is! Bij kwaadaardige tumoren is chirurgie minder makkelijk, omdat het soms niet lukt de tumor volledig te verwijderen, waardoor hij terug kan groeien. De prognose bij kwaadaardige tumoren is minder goed.

Sommige tumoren reageren goed op een medicinale behandeling met Galastop® (een middel ontwikkeld en geregistreerd voor de behandeling van schijnzwangerschap bij honden en het verminderen van melkproductie bij hond en kat). Dit middel remt prolactine, een hormoon dat de melkklieren stimuleert. Bestaande tumoren krijg je hier niet mee weg, maar soms kan het de verdere groei van tumoren vertragen of het ontstaan van nieuwe tumoren helpen voorkomen. Ook hypofyse tumoren kunnen goed reageren op het gebruik van Galastop®. Ratten hebben relatief gezien een hoge dosering nodig van dit medicijn, wat deze behandelingsoptie wel kostbaar maakt.
Als er niet gekozen wordt voor chirurgie, als de tumor niet meer verwijderd kan worden, of als de medicijnen niet werken, is het belangrijk om de levenskwaliteit van de rat in de gaten te houden. Als de tumor de rat te veel in zijn beweging gaat beperken of als de tumor open gaat schuren, kan het beste gekozen worden voor euthanasie (inslapen).

Preventie

Steriliseren (chirurgisch verwijderen van de eierstokken) van ratten op jonge leeftijd (<3 maanden) verkleint de kans op het ontstaan van melkkliertumoren. Ook als een rat eenmaal een melkkliertumor heeft ontwikkelt is sterilisatie nog zinvol om de kans op het ontstaan van nieuwe melkkliertumoren te verkleinen. Een alternatief voor sterilisatie is een Suprelorin®-implantaat dat zorgt voor chemische castratie. Dit implantaat is ontwikkeld en geregistreerd voor het gebruik bij honden, maar wordt ook al langer en veelvuldig toegepast bij bijvoorbeeld fretten. Bij ratten lijkt het 1-1,5 jaar te werken, maar er ontbreekt wetenschappelijk onderzoek naar het gebruik.

Bij een deel van de tumoren blijkt een behandeling met Galastop® (Cabergoline) een remmende invloed te hebben op de ontwikkeling van nieuwe tumoren. De benodigede dosering bij de rat is echter veel hoger dan die bij de hond, waardoor er vaak grote hoeveelheiden vloeistof gegeven moeten worden.

Aangezien overgewicht de kans op het ontstaan van melkkliertumoren vergroot, is het belangrijk dat u er voor zorg dat uw rat niet te dik wordt. Voer uw rat niet onbeperkt maar geef afgepaste hoeveelheden voer.