Nieuwe variant dodelijke konijnenziekte VHD

Zoals u misschien gehoord heeft, zijn er verspreid door het hele land konijnen gestorven aan een nieuwe variant van een al bestaande ziekte. Het gaat hierbij om VHD (viral haemorrhagic disease), ook wel RHD (rabbit haemorrhagic disease) genoemd. Tegen de normaal voorkomende variant worden konijnen jaarlijks gevaccineerd. Dit vaccin beschermt uw konijn echter niet tegen de nieuwe variant (ook wel VHD-2 of RHD-2 genoemd). In Nederland is er nog geen vaccinatie voor deze nieuwe variant op de markt. In andere Europese landen zijn er wel vaccinaties die uw konijn tegen VHD-2 beschermen. We kunnen met enige trots vermelden, dat wij speciaal voor u en uw konijn een vaccin uit Frankrijk hebben kunnen bemachtigen.

Wat is VHD?
VHD is de afkorting voor “viral haemorrhagic disease”: een ziekte die bloedingen veroorzaakt. Dit wordt veroorzaakt door een virus. De ziekte is voor het eerst in 1984 in China beschreven, en verspreidde zich al snel over de gehele wereld. VHD is een zeer dodelijke ziekte die alleen bij konijnen voorkomt. Bijna alle konijnen die besmet raken met de klassieke variant van VHD komen te overlijden. De sterfte wordt veroorzaakt door leverfalen en bloedingen die in het gehele lichaam van het konijn kunnen ontstaan.

Symptomen van de klassieke VHD variant zijn:

  • Koorts
  • Lusteloosheid, sloomheid
  • Stoppen met eten
  • Diarree of juist verstopping
  • Neurologische verschijnselen, zoals epileptische aanvallen
  • Benauwdheid
  • Schuimige, roodgekleurd vocht uit de neus
  • Sterfte binnen 48 – 72 uur. Dit kan zonder andere symptomen gezien te hebben. In sommige gevallen treedt sterfte pas na 1 – 2 weken op

In de zomer van 2010 overleden er in Frankrijk gevaccineerde konijnen aan een nieuwe variant van VHD. Ook in Italië, Duitsland en Spanje is het nieuwe VHD-2 aangetoond bij overleden konijnen. In Nederland dateren de eerste berichten hierover uit begin december 2015.
VHD-2 is, net als de klassieke vorm, besmettelijk en dodelijk. Ook de symptomen zijn vergelijkbaar. Er zijn wel enkele verschillen tussen beide ziektes:

  • Ook jonge dieren (3 – 4 weken oud) zijn overleden als gevolg van VHD-2, terwijl de klassieke VHD zelden ziekte of sterfte veroorzaakt bij konijnen van deze leeftijd.
  • Sterfte treedt later op, namelijk na 3 – 4 dagen. Een konijn kan door VHD-2 plotseling overlijden, zonder symptomen vooraf.
  • VHD-2 lijkt minder besmettelijk en dodelijk te zijn dan VHD-1.

Voorkomen van VHD-2 in Nederland
In verschillende delen van het land zijn in december 2015 konijnen overleden aan VHD-2. De meeste sterftegevallen lijken zich te bevinden in Utrecht, Groningen en Nijmegen, maar het is niet uit te sluiten dat het virus ook in Amsterdam slachtoffers heeft gemaakt. Niet alle konijnen die plotseling overlijden worden, worden aangeboden voor verder onderzoek. Ook kan VHD-2 bij wilde konijnen voorkomen. In Amsterdam-Noord lijkt het aantal wilde konijnen opeens sterk afgenomen te zijn. Het is niet uit te sluiten dat dit veroorzaakt is door VHD-2. Bovendien vond in Frankrijk zeer snelle verspreiding van het virus door het gehele land plaats, wat ook in Nederland kan gebeuren.

Hoe vindt verspreiding plaats?
VHD is zeer besmettelijk. Besmetting kan op drie verschillende manieren plaatsvinden:

  • Via direct contact met een besmet konijn.
  • Via objecten die in contact zijn geweest met een besmet konijn, zoals voedsel, water, bodembedekking en hokken; maar ook via kleding. Op deze manier kunnen mensen het virus ook verspreiden.
  • Via stekende insecten. Normaal zijn deze vooral in de lente en zomer aanwezig, maar door de zachte winter kunnen deze ook in de de herfst en winter voorkomen.

Behandeling
Zowel voor de klassieke als nieuwe variant van VHD bestaat er geen behandeling. Het is daarom extra belangrijk om te voorkomen dat konijnen besmet raken.

Vaccinatie tegen VHD-2
Wij vaccineren konijnen jaarlijks tegen myxomatose en VHD. Het vaccin dat hiervoor in Nederland gebruikt wordt, geeft geen bescherming tegen VHD-2.
Omdat konijnenfokkers in andere Europese landen een paar jaar geleden al te maken hadden met deze nieuwe variant, zijn er in deze landen vaccinaties ontwikkeld tegen RHD-2. Het vaccin dat wij gebruiken, is afkomstig uit Frankrijk. Dit vaccin beschermt uw konijn gedurende 6 maanden tegen VHD-2.

Andere voorzorgsmaatregelen om besmetting te voorkomen
Tot uw konijn gevaccineerd is tegen VHD-2, is het belangrijk om extra voorzorgsmaatregelen te nemen:

  • Voer geen (vers) gras of groentes van buiten aan uw konijn.
  • Wees voorzichtig met het voeren van hooi of kuilvoer waar mogelijk wilde konijnen bij zijn geweest.
  • Was uw handen voor en na het voeren en verzorgen van uw konijn.
  • Loopt u in gebieden waar (vermoedelijk) wilde konijnen voorkomen? Dan kunt u het virus via uw schoenen meenemen. Laat uw konijn niet in contact komen met schoenen waarmee u in zulke gebieden heeft gelopen: trek uw schoenen uit of wissel uw schoenen.
  • Denkt u dat uw konijn is overleden aan VHD-2 en heeft u nog andere konijnen in huis? Maak de ruimtes waar het mogelijk besmette konijn is geweest dan eerst schoon met water en zeep en daarna met een desinfectiemiddel, zoals Virkon-S®.

Tot slot
Ondanks dat onze huidige vaccinatie geen bescherming tegen VHD-2 biedt, adviseren wij wel om uw konijn te blijven vaccineren. Naast VHD-2 zijn VHD-1 en myxomatose ziektes die nog steeds in Nederland voorkomen en ook een dodelijke afloop hebben.