Columns/Patiënt v.h. kwartaal

Patiënt van het kwartaal: Een kat lust geen maiskolf, of is niet alles wat het lijkt?

Kater Mac

Afb. 1: Kater Mac

Op een vrijdagavond wilde Mac, een energieke kater van anderhalf jaar oud, opeens niet eten. Gedurende de nacht braakte hij meerdere keren. Zaterdag had hij een beetje tonijn gegeten, maar hij braakte dit net zo hard weer uit. Zondag ging het nog niet veel beter. Het beetje blikvoer dat hij at, bleef er wel in, maar daarna braakte hij weer slijm. Bovendien was hij sloom. Voldoende reden voor de eigenaar van Mac om maandag ochtend een afspraak te maken bij de dierenarts!

Braken kan velerlei oorzaken hebben, dus om erachter te komen wat er aan de hand was met Mac, begon ik met een lichamelijk onderzoek. Mac liet zich goed onderzoeken, wat voor zijn doen niet normaal was, want in goeden doen laat Mac het wel weten als hij iets niet leuk vindt! Verder viel op dat Mac licht uitgedroogd was, en een beetje uit zijn bek rook. Verder waren er geen afwijkingen. Ook zijn buik voelde normaal aan en Mac liet niet blijken dat hij buikpijn had.

Omdat ik het vermoeden had dat de nieren mogelijk de oorzaak zouden kunnen zijn voor het braken van Mac, heb ik ook bloed afgenomen. Hieruit bleek inderdaad dat de nierwaarden wat verhoogd waren, wat wijst op verminderd functioneren van de nieren. Bij oudere katten zien we regelmatig chronisch nierfalen, maar bij jonge katten komt dit niet vaak voor. Een mogelijke reden voor het plotseling verminderd functioneren van de nieren bij een (jonge) kat is een vergiftiging. Lelies zijn hiervan een berucht voorbeeld. Als een kat op de bloem kauwt, of drinkt van het water waar ze in staan, of stuifmeel op likt van zijn vacht, kan dit al voldoende zijn, om de nieren te beschadigen.

Toevallig hadden de eigenaren van Mac vrijdag net een bos bloemen weggegooid waarin ook lelies gezeten hadden. En hier had Mac wel aan zitten knagen en er had ook stuifmeel op de tafel gelegen. Het leek erop dat we de oorzaak gevonden hadden voor de klachten van Mac. Om verdere schade aan de nieren zo veel mogelijk te voorkomen en om Mac's vochtbalans te herstellen, heb ik hem infuus gegeven. En een injectie tegen braken en misselijkheid, zodat hij zich snel wat beter zou voelen.

De volgende dag zou Mac terugkomen voor een herhaling van het infuus. Tegen de verwachting in was Mac niet opgeknapt. Ondanks de injectie tegen het braken had hij toch meerdere keren gebraakt en had hij nog steeds geen eetlust. Dat deed de alarmbelletjes in mijn hoofd rinkelen. Als katten “door de antibraakinjectie heen braken” is de braakprikkel wel heel sterk! Een reden hiervoor kan zijn dat er een "vreemd voorwerp" aanwezig is in het maag-darmkanaal dat de doorgang blokkeert.

Ondanks dat er in de buik nog steeds niets raars te voelen was, sluit dat een vreemd voorwerp niet uit. Dus besloot ik om Mac op te nemen om röntgenfoto's en een echo te maken van zijn buik, om zeker te zijn of er wel of geen vreemd voorwerp in zijn maag-darmkanaal zat. Op de röntgenfoto was het niet helemaal duidelijk te zien, maar met de echo was er geen twijfel mogelijk: er zat inderdaad een voorwerp in het begin van de dunne darm dat de doorgang volledig blokkeerde (Afb. 2a). Voor deze blokkade had zich vocht opgehoopt, waardoor de maag was opgezet (Afb. 2b).

Darmobstructie Mac

Afb. 2a: Darmobstructie, hiervoor is de darm vol met vocht.

Overvulde maag

Afb. 2b: Overvulde maag met vloeistof en wat voedsel

De enige mogelijkheid om het voorwerp te verwijderen, was om Mac te opereren. Maar dat was niet zonder risico. Als we de darm zouden opensnijden, zou er door de druk van het vocht, darminhoud in de buik kunnen lopen, met een buikvliesontsteking als gevolg, die mogelijk fataal zou kunnen verlopen! Dat risico wilden we natuurlijk zo klein mogelijk maken. Daarom heb ik voor de operatie via de slokdarm een sonde in de maag gebracht en 230(!) ml vocht afgetapt. Daarna heb ik de buik geopend. Het stuk darm met het voorwerp was snel gevonden. Ik heb de darm opengesneden, het voorwerp verwijderd, en daarna de darm met veel kleine hechtingen weer gesloten. De operatie verliep gelukkig vlot en Mac werd daarna goed wakker. Het voorwerp bestond uit twee delen en was wat lastig thuis te brengen, maar uiteindelijk was er een deel van het hart van een maiskolf in te herkennen (afb. 3). Bij navraag bleek dat Mac 3 weken eerder een afgegeten maiskolf uit de vuilnisbak had gevist. Blijkbaar had hij daar ook een stuk van opgegeten en gaf dat geen problemen toen het nog in de maag zat, maar wel toen het uiteindelijk doorschoot naar de darm!

Corpus alienum Mac

Afb. 3a: Twee vreemde voorwerpen uit darm Mac

CA darm Mac

Afb. 3b: Vreemde voorwerp blijkt hart maiskolf

Ondanks dat de operatie goed was verlopen was nog niet alle gevaar geweken voor Mac. De eerste drie tot 5 dagen na een darmoperatie zijn cruciaal. Hoe goed je de darm namelijk ook hecht, je krijgt hem nooit waterdicht, daar moet het lichaam bij helpen. Als dat niet goed lukt dan gaat de darm lekken en is er alsnog kans op de eerder genoemde buikvliesontsteking.

Gelukkig had Mac bij de controle geen koorts en ook geen pijnlijke buik. En inmiddels is Mac weer helemaal de oude. Hij rent en vliegt, eet goed en braakt niet meer. Om te zien of de nieren van Mac alsnog blijvende schade hebben opgelopen door de lelies, moeten we nog een keer bloedonderzoek en urineonderzoek doen, maar het ziet er naar uit dat dat meevalt.