Columns/Patiënt v.h. kwartaal
Hittegolf
De laatste dagen is het tropisch warm in Nederland, met temperaturen tussen de 25 en 31 graden Celsius. Volgens de voorspellingen is de kans groot dat we volgende week zelfs te maken krijgen met nog hogere temperaturen. Helaas brengt dit warme weer ook extra risico’s met zich mee voor onze huisdieren. Daarom is een goede voorbereiding van groot belang.
De gevaren van tropische temperaturen
Dieren kunnen met deze temperaturen snel uitgedroogd en oververhit raken. Oververhitting ontstaat als het lichaam de warmte niet meer goed kwijt kan. Wij mensen raken warmte kwijt door te zweten. De enige manier waarop honden en katten warmte kunnen kwijtraken, is door te hijgen. Ze hebben zweetklieren in hun voetzolen, maar dit zweten is niet efficiënt genoeg om de lichaamstemperatuur te verlagen.
We spreken van oververhitting als de lichaamstemperatuur van een kat of hond hoger is dan 42 graden Celsius. Vanaf deze temperatuur kan er schade optreden aan organen en bloedvaten. Dit kan leiden tot blijvende schade aan deze organen, met als gevolg onder andere leverfalen en nierfalen. Ongeveer 50% van de dieren die oververhit raken, overlijden binnen de eerste 24 uur na de oververhitting. Omdat het risico op blijvende schade en overlijden zo groot is, is het belangrijk om oververhitting te voorkomen.
Voorbereiding op een hittegolf: voorkom oververhitting
Alle dieren hebben met dit weer risico om oververhit te raken. Factoren die het risico op oververhitting vergroten, zijn:
o dieren met een korte snuit, de zogenoemde “brachycefale rassen”. Hieronder vallen onder de Pers, mopshond en
Franse bull.
o dieren met ademhalingsproblemen, zoals larynxparalyse
o dieren met een hartaandoening
o dieren met overgewicht
Algemene voorzorgsmaatregelen om oververhitting te voorkomen:
o Laat uw dier nooit in de auto achter. Zelfs met een raampje open wordt het binnen enkele minuten al te warm in de
auto. Dit geldt niet alleen voor deze tropische temperaturen: als het buiten 21 graden Celsius is, is de temperatuur
na 10 minuten in de auto al 31 graden Celsius.
o Laat uw dier nooit in een afgesloten, warme ruimte. Hieronder vallen niet alleen auto’s, maar ook caravans en
tenten. Ook in kamers in huis kan de temperatuur snel oplopen. Als uw hond of kat alleen thuis is, zorg dan dat
hij/zij naar een koele, schaduwrijke plek kan gaan.
o Een ventilator zorgt er misschien voor dat wij afkoelen, maar heeft weinig effect bij dieren.
o Zorg dat er altijd voldoende vers, koel drinkwater is.
o Ook katten en honden kunnen verbranden, vooral op plekken waar de beharing dun is, zoals de neusrug en
de punten van de oren. Met name witte katten hebben een hoger risico op verbranding, met als gevolg het
ontwikkelen van huidkanker. Gebruik een zonnebrandcrème speciaal voor dieren. Een zonnebrandcrème voor
mensen is niet geschikt, omdat daar stoffen in zitten die schadelijk zijn voor huisdieren.
o Er zijn verschillende producten verkrijgbaar om te zorgen voor verkoeling, zoals koelmatjes.
Extra aandachtspunten voor honden:
o Laat uw hond ’s ochtends vroeg of ’s avonds laat uit. Vermijd uitlaten op het heetste moment van de dag. Dit
moment ligt tussen 13:00 en 14:00 uur.
o Laat uw hond niet meelopen of -rennen naast de fiets.
o Vermijd rennen en spelen tussen 11:00 en 16:00. Door te bewegen maakt de hond meer warmte aan, wat het risico
op oververhitting vergroot.
o Laat uw hond zoveel mogelijk op gras lopen. Het asfalt is warm en kan brandwonden op de voetzooltjes
veroorzaken. Als u de achterkant uw hand niet langer dan 5 seconden op het asfalt kunt houden, is het
asfalt te warm voor uw hond om op te lopen.
o Zorg dat er koel, vers water is voor uw hond. Voorkom echter dat uw hond grote hoeveelheden water in
één keer drinkt. Dit kan leiden tot irritatie van het maagdarmkanaal, waardoor uw hond kan gaan overgeven.
o Ligt uw hond graag in de zon? Zorg dan dat hij/zij elk half uur naar een koelere plaats komt. Als de temperatuur
hoger is dan 25 graden Celsius, is het beter om uw hond niet in de zon te laten liggen.
Extra aandachtspunten voor katten:
o Stimuleer spelen en rennen niet op warme dagen.
o U kunt uw kat stimuleren om voldoende water te drinken door ijsblokjes van tonijnsap of kippenbouillon te maken en
deze aan het drinkwater toe te voegen.
o Pas op met open deuren als uw kat niet gewend is om buiten te komen. De verleiding met dit weer is groot om alles
open te laten staan. Een binnenkat kan snel naar buiten glippen, ook als de deur op een kiertje open staat. Het is
daarom ook belangrijk om uw binnenkat te chippen. Mocht hij/zij dan toch naar buiten gaan en verdwalen, dan kan
een dierenarts of dierenambulance de chip uitlezen om u en uw kat weer snel met elkaar te herenigen.
Is uw kat gechipt? Vergeet dan niet om uw gegevens bij bijvoorbeeld een verhuizing aan te passen.
o Kantelramen vormen nog een extra gevaar. Als kantelramen open staan, ontstaat er een kier die naar de onderkant
steeds smaller wordt. Als een kat via deze kier naar buiten probeert te klimmen, is de kans groot dat hij/zij in de kier
zakt en beklemd komt te zitten. Doordat de kat in paniek raakt en gaat worstelen om eruit te komen, raakt hij/zij
alleen maar verder bekneld. Uiteindelijk kan de kat komen te overlijden door de beklemming.
Er zijn diverse oplossingen om dit te voorkomen. Het verstandigste is om het raam dicht te houden als u niet thuis
bent. Ook kunt u een dikke handdoek in de kier schuiven, een hor plaatsen of een speciaal hekje aanschaffen.
Oververhitting herkennen
Symptomen van oververhitting zijn:
o Hijgen en versnelde ademhaling. Dit is zeker bij katten direct een alarmsignaal: katten ademen, in tegenstelling tot
honden, normaal gesproken nooit met open bek.
o Onrustig gedrag
o Kwijlen
o Braken
o Diarree
o Knalrood tandvlees, of juist heel bleek tandvlees
o Desoriëntatie
o In ernstige gevallen krijgt het dier epileptische aanvallen en raakt buiten bewustzijn
Wat te doen bij oververhitting?
Denkt u dat uw hond of kat oververhit is? Het is belangrijk om altijd contact op te nemen met uw dierenarts. In de tussentijd kunt u uw dier eerst zelf koelen:
o Verplaats het dier naar een koele plaats.
o Maak het dier nat, met name de dunbehaarde huid op de buik en liezen en de voetzooltjes.
o Laat uw dier wat water drinken. Gebruik gewoon water uit de koude kraan, geen ijswater. Zo koelt het dier van
binnenuit. Bovendien verliest een dier door te hijgen veel vocht. Let op: laat uw dier alleen drinken als het goed
bij bewustzijn is!
o Is het dier er slecht aan toe? Maak hem/haar helemaal nat en ga zo snel mogelijk naar een dierenarts.
Gaat u met de auto? Zet alle ramen open en hou uw dier nat.
Konijnen en knaagdieren
Konijnen en knaagdieren hebben nog meer moeite om zichzelf af te koelen. Ze hebben wel zweetklieren, maar deze zijn te klein om van betekenis te zijn. Konijnen en knaagdieren hijgen niet actief om hun warmte kwijt te raken. De enige manier om deze dieren koel te houden, is voorkomen dat de omgevingstemperatuur boven de 25 graden Celsius uitkomt.
Maatregelen die u kunt nemen om oververhitting tegen te gaan:
o Zorg dat het hok niet in de zon staat, ook niet vanachter een raam.
o Leg een nat, lichtgekleurd laken over het hok.
o Een ventilator kan gebruikt worden om de lucht rondom het dier af te koelen. Zorg ervoor dat de ventilator niet
continu op het dier gericht staat. Een natte handdoek over het hok zorgt voor nog meer verkoeling van de
rondgeblazen lucht.
o Zorg dat er altijd vers, koel water beschikbaar is. Als u een waterfles gebruikt, kun u deze kort in de vriezer leggen,
zodat het drinkwater langer koud blijft. Gebruikt een waterbakje? Controleer dan meerdere malen per dag of het
bakje niet is omgestoten.
o Een ingevroren fles water kan voor verkoeling zorgen. Leg de fles nooit direct tegen het dier aan, maar zorg dat er
een doek om de fles gewikkeld is. Ook zijn er speciale koelmatjes.
Symptomen van oververhitting zijn met open bek ademen, kwijlen, uitgestrekt liggen met ogen halfgesloten en te rustig gedrag. In ernstige gevallen krijgt het dier epileptische aanvallen en raakt buiten bewustzijn.
Konijnen en knaagdieren ademen normaal gesproken nooit met open bek, in tegenstelling tot honden.
Denkt u dat uw huisdier oververhit is? Het is belangrijk om altijd contact op te nemen met uw dierenarts. In de tussentijd kunt u eerst zelf koelen:
o Verplaats het dier naar een koele plaats.
o Maak het dier nat. Dit kan door het dier in een klein laagje water te zetten, of door een vochtige handdoek om
hem of haar te wikkelen.
o Wikkel een vochtige handdoek om uw dier ga zo snel mogelijk naar een dierenarts.
Myasis
Bij konijnen en knaagdieren is het met warm weer extra belangrijk om het hok en het dier zelf schoon te houden. Bij konijnen zien we met dit weer myiasis, okwel madenziekte genoemd.
Vliegen worden aangetrokken door een vochtige, vieze omgeving. We zien dit bij konijnen vaak als ze plakpoep hebben: aangekoekte poep onder de staart of rond de anus. Deze aangekoekte ontlasting zorgt voor irritatie en ontsteking van de onderliggende huid. De geur van poep en ontsteking trekt vliegen aan. Deze vliegen leggen vervolgens eitjes op de ontstoken huid. Uit deze eitjes komen maden, die grote schade kunnen aanrichten en gaten kan maken in de huid. Controleer de vacht en huid daarom dagelijks op natte plekken en wondjes, en zorg voor een schoon hok.
